Uyku Düzeninde Bozukluk

Uyku Düzeninde Bozukluk Hemşirelik Tanısı:  Uyku düzeninde bozulma, dinlenme düzeninde sorunlar, uykuya dalma ve uyumada güçlük yaşamak olarak tanımlanır.

Nedenleri:

• Gürültü, ışık vb. çevresel değişiklikler,
• Panik, anksiyete, stres gibi psikolojik sıkıntılar,
• Depresyon, bipolar bozukluk gibi psikiyatrik hastalıklar,
• İlaç tedavisine bağlı gündüz uyuma,
• Alçı, traksiyon vb tedaviye bağlı nedenler, hareket edelmeme,
• İdrar yapma güçlüğü, sık idrara çıkma, solunum bozuklukları nedeniyle sık uyanma,
• Menapoz gibi hormonal nedenler,
• Karanlıktan korkmaya bağlı uykuya dalamama(çocuklarda),
• Gebelik, hiperaktivite, gündüz aktivite azlığı gibi nedenlerle gündüz uyuma ve uyku ritminin değişmesi.

Tanımlayıcı özellikler:

• Uykuya dalmada güçlük yaşama,
• Uyku kalitesinde, süresinde bozulma,
• Kesintili uyuma,
• Uyanmada güçlük yaşama,
• Uyuduğu halde dinlenmemiş hissetme,
• Gündüz uyuma,
• Uykudaki değişime bağlı yorgunluk, gerginlik gibi belirtiler gösterme,

Hemşirelik Girişimleri:

• Hastanın normal zamandaki uyku alışkanlıklarını belirlemek:
  • Yatma saati, kaç saat uyuduğu, uyuma pozisyonu, kullandığı yastık ve yorganın özelliği, gece uyanıp uyanmadığı, gece idrara çıkıp çıkmadığı
• Uyumayı olumsuz etkileyen etkenler:
  •  Ağrı, gürültü, ışık, ısı, oksijen azlığı çekme, noktüri, gibi fiziksel durumlar
  • Anksiyete, halüsinasyonlar, korku, depresyon gibi psikolojik
• İyi bir uykunun neden gerektiğini anlatmak
• Hastanın uyanmasına neden olan, uyumasını engelleyen etmenleri belirlemek:
  • Uyumayı olumsuz etkileyen etkenler:
    • Ağrı, gürültü, ışık, ısı, oksijen azlığı çekme, gibi fiziksel durumlar
    • Anksiyete, halüsinasyonlar, korku, depresyon gibi psikolojik durumlar,
    • Diazepam, alkol, barbitürat, morfin, flurazepam, beta-bloker, steroid, bronkodilatatör, dekonjestan gibi uykunun REM ve/veya NREM dönemini baskılayan ilaçlar, maddeler
    • Hipotroidizm, solunum sistemi hastalıkları, gastrik reflü,
    • Deliryum veya demansa bağlı konfüzyon,
    • Uyku apnesi,
    • Yaşlılık,
    • Yatmadan önce kafeinli içecekler içme, aşırı düzeyde aktivitelerde bulunma,
    • Hastanede yatış nedeniyle alışılan düzenin bozulması.
• Hastayla işbirliği yapmak.
• Hastanın uyumasını sağlayan düzenlemeler, girişimler:
  • Çevrede sessizliğin sağlanması,
  • Alarm seslerinin azaltılması,
  • Işıkların hastanın istediği şekilde ayarlanması,
  • Hastanın alışkanlıklarına göre kulaklık, göz bağı kullanması,
  •  Hafif tonda müzik yada monoton sesler dinleme
  • Hastanın üzerinin örtülmesi
  • Yatmadan önce kafeinli içecekler içmemesi, sıvı almaması 
  • Yatmadan önce idrarını yapması,
• Hastanın en az 90 dakika uyumasına yönelik düzenlemeler yapmak
• Hasta ile birlikte hangi gevşeme egzersizleri yapılabileceğini planlamak.

Bir önceki yazımız olan İç Sıkıntısı başlıklı makalemizde hemşire bakım planı ve nanda hemşirelik tanıları hakkında bilgiler verilmektedir.