Uyku Düzeninde Bozukluk Hemşirelik Tanısı: Uyku düzeninde bozulma, dinlenme düzeninde sorunlar, uykuya dalma ve uyumada güçlük yaşamak olarak tanımlanır.
Nedenleri:
- Gürültü, ışık vb. çevresel değişiklikler,
- Panik, anksiyete, stres gibi psikolojik sıkıntılar,
- Depresyon, bipolar bozukluk gibi psikiyatrik hastalıklar,
- İlaç tedavisine bağlı gündüz uyuma,
- Alçı, traksiyon vb tedaviye bağlı nedenler, hareket edelmeme,
- İdrar yapma güçlüğü, sık idrara çıkma, solunum bozuklukları nedeniyle sık uyanma,
- Menapoz gibi hormonal nedenler,
- Karanlıktan korkmaya bağlı uykuya dalamama(çocuklarda),
- Gebelik, hiperaktivite, gündüz aktivite azlığı gibi nedenlerle gündüz uyuma ve uyku ritminin değişmesi.
Tanımlayıcı özellikler:
- Uykuya dalmada güçlük yaşama,
- Uyku kalitesinde, süresinde bozulma,
- Kesintili uyuma,
- Uyanmada güçlük yaşama,
- Uyuduğu halde dinlenmemiş hissetme,
- Gündüz uyuma,
- Uykudaki değişime bağlı yorgunluk, gerginlik gibi belirtiler gösterme,
Hemşirelik Girişimleri:
- Hastanın normal zamandaki uyku alışkanlıklarını belirlemek:
- Yatma saati, kaç saat uyuduğu, uyuma pozisyonu, kullandığı yastık ve yorganın özelliği, gece uyanıp uyanmadığı, gece idrara çıkıp çıkmadığı
- Uyumayı olumsuz etkileyen etkenler:
- Ağrı, gürültü, ışık, ısı, oksijen azlığı çekme, noktüri, gibi fiziksel durumlar
- Anksiyete, halüsinasyonlar, korku, depresyon gibi psikolojik
- İyi bir uykunun neden gerektiğini anlatmak
- Hastanın uyanmasına neden olan, uyumasını engelleyen etmenleri belirlemek:
- Uyumayı olumsuz etkileyen etkenler:
- Ağrı, gürültü, ışık, ısı, oksijen azlığı çekme, gibi fiziksel durumlar
- Anksiyete, halüsinasyonlar, korku, depresyon gibi psikolojik durumlar,
- Diazepam, alkol, barbitürat, morfin, flurazepam, beta-bloker, steroid, bronkodilatatör, dekonjestan gibi uykunun REM ve/veya NREM dönemini baskılayan ilaçlar, maddeler
- Hipotroidizm, solunum sistemi hastalıkları, gastrik reflü,
- Deliryum veya demansa bağlı konfüzyon,
- Uyku apnesi,
- Yaşlılık,
- Yatmadan önce kafeinli içecekler içme, aşırı düzeyde aktivitelerde bulunma,
- Hastanede yatış nedeniyle alışılan düzenin bozulması.
- Uyumayı olumsuz etkileyen etkenler:
- Hastayla işbirliği yapmak.
- Hastanın uyumasını sağlayan düzenlemeler, girişimler:
- Çevrede sessizliğin sağlanması,
- Alarm seslerinin azaltılması,
- Işıkların hastanın istediği şekilde ayarlanması,
- Hastanın alışkanlıklarına göre kulaklık, göz bağı kullanması,
- Hafif tonda müzik yada monoton sesler dinleme
- Hastanın üzerinin örtülmesi
- Yatmadan önce kafeinli içecekler içmemesi, sıvı almaması
- Yatmadan önce idrarını yapması,
- Hastanın en az 90 dakika uyumasına yönelik düzenlemeler yapmak
- Hasta ile birlikte hangi gevşeme egzersizleri yapılabileceğini planlamak.
Bir önceki yazımız olan İç Sıkıntısı başlıklı makalemizde hemşire bakım planı ve nanda hemşirelik tanıları hakkında bilgiler verilmektedir.